Istraživači sa Univerziteta Viten Herdeke u Nemačkoj uporedili su rizik od smrti kod 648 pevača, od kojih je polovina stekla slavu, a polovina nije.
Svakom poznatom umetniku uparen je manje poznat kolega iste godine rođenja, pola, nacionalnosti, etničke pripadnosti, muzičkog žanra i statusa u bendu. Analiza je pokazala da je „poznatiji“ pevač, u proseku, umro četiri godine ranije od svog nepoznatog pandana.
A opasnosti koje prate slavu toliko su izražene da su uporedive sa zdravstvenim rizicima pušenja, kažu istraživači.
Prethodna istraživanja već su pokazala da poznati pevači imaju tendenciju da umiru ranije nego opšta populacija.
Neki od najpoznatijih primera uključuju Ejmi Vajnhaus, koja je preminula sa 27 godina, i Lijama Pejna iz „One Direction“, koji je preminuo prošle godine u 31. godini.
Drugi koji su umrli mladi uključuju Ijana Kertisa, frontmena post-pank benda „Džoj divižon“, i Prinsa, koji je imao 57 godina kada je preminuo od slučajnog predoziranja.
Do sada nije bilo jasno da li rizik povećava sama slava, zahtevi muzičke industrije ili stil života povezan sa time što neko postane muzičar.
U ovoj studiji, istraživači su uključili umetnike koji su bili „aktivni“ između 1950. i 1990. godine kako bi prikupili dovoljno podataka o riziku smrtnosti do kraja decembra 2023.
Otkrili su da su poznati pevači u proseku živeli do 75. godine, dok su manje poznati živeli do 79.
„Mogući su različiti mehanizmi. Slava može direktno povećati rizik od smrti usled hronične javne pažnje, pritiska nastupa, gubitka privatnosti i normalizacije nezdravih načina suočavanja kao što je upotreba supstanci.“, rekla je autorka studije Johana Hep za Dejli mejl.
Prema njenim rečima, moguće je i da osnovni faktori, kao što su temperament ili teška iskustva u detinjstvu, doprinose većoj verovatnoći da neko postane poznat i većem riziku od rane smrtnosti, što znači da povezanost možda nije čisto uzročna.
„Treća mogućnost je da ove rane ranjivosti povećavaju verovatnoću sticanja slave, a onda sama slava dodatno pojačava te rizike“, navodi autorka.
Nalazi bi mogli delimično da objasne zašto mnogi pevači umiru od alkohola ili droga, ili od problema povezanih sa stresom, uključujući srčanu slabost. Zapravo, biti slavan je „toliko štetno“ da potire zdravstvene prednosti koje se inače povezuju sa bogatstvom.
Istraživanje je takođe otkrilo da solo umetnici imaju veći rizik od smrti nego oni u bendu – možda zato što se suočavaju sa više usamljenosti i stresa, navodi tim.
Autori ističu da njihova studija, objavljena u Journal of Epidemiology and Community Health, ukazuje na potrebu za ciljanim zdravstvenim intervencijama za ljude pod stalnom pažnjom javnosti.
„Dobra mera protiv ovih nepovoljnih faktora mogla bi biti da se redovno napravi korak unazad, uđe u poznati socijalni krug sa bliskim odnosima, kao što su susreti sa porodicom ili starim prijateljima i kritički preispita sopstveni stil života“, dodala je dr Hep.
Neki poznati pevači koji su oborili „pravilo rane smrti“ uključuju Luisa Armstronga, koji je imao 69 godina kada je preminuo, Tinu Tarner, koja je doživela 83, i Frenkija Valija, koji je u svojim devedesetim i još je živ.
(RTS)