Dva zlatnika su kovana pre skoro 2.300 godina, oko sredine trećeg veka pre nove ere. „To ih čini delom veoma male grupe od nešto više od 20 poznatih primeraka najstarijih keltskih novčića iz Švajcarske“, rekli su arheolozi.
Jedan novčić stater je težine 0,28 unci (7,8 grama), a drugi teži 0,06 unci (1,86 grama). Termin „stater“ potiče od starogrčkih novčića. Kao plaćenici, Kelti kontinentalne Evrope su sve više dobijali grčke novčiće kao sredstvo plaćanja krajem četvrtog veka pre nove ere. Ovi novčići su kasnije poslužili kao inspiracija za keltski novac početkom trećeg veka pre nove ere, kada je počela imitacija pri izradi, navedeno je u saopštenju stručnjaka.
U ovom, najnovijem slučaju, zlatnici-imitacije, kovani su tokom vladavine Filipa II Makedonskog, oca Aleksandra Velikog. Oba novčića prikazuju profil grčkog boga Apolona na jednoj strani „lice“ i kočije na drugoj strani.
Međutim, dva novčića su neznatno modifikovana u odnosu na grčke originale koji su bili inspiracija. Na primer, na poleđini manjeg, ispod konja se može videti trostruka spirala. Ovaj simbol, poznat kao triskele (takođe nazvan triskelion), često se pojavljuje u keltskoj umetnosti.
Radoznalost volontera
Retki novčići su otkriveni uglavnom na osnovu puke sumnje. Između 2022. i 2023. godine, arheolozi volonteri iz Arheologije Bazeland, lokalnog arheološkog odeljenja, otkrili su 34 keltska srebrna novčića pronađena u istom području, u močvari Berenfels u blizini opštine Arisdorf.
To je podstaklo Volfganga Niderbergera i Danijela Monu, takođe arheologe volontere iz Arheologije Bazeland, da sprovedu naknadna istraživanja u proleće 2025. godine, kada su otkrili dva zlatnika.
„Stručnjaci pretpostavljaju da keltski zlatnici nisu korišćeni za svakodnevne transakcije. Bili su previše vredni za to“, navodi se u saopštenju. Uključujući isplate plata, mogli su se koristiti i kao diplomatski pokloni, pokloni sledbenicima, za postizanje političkih ciljeva ili kao miraz.
Keltski novčići se često nalaze u blizini močvara i vodenih površina. Ovaj obrazac je takođe očigledan u Arisdorfu, gde vodom ispunjene vrtače formiraju močvaru Berenfels. Kelti su takva mesta smatrali svetim i posvećenim bogovima, pa se čini razumnim pretpostaviti da su novčići namerno postavljeni tamo kao žrtve.
Oba novčića biće izložena zajedno sa srebrnim novčićima sa istog lokaliteta, na posebnoj izložbi u Bazelu počev od marta 2026. godine.
(RTS)